स्टकहोम । क्वाण्टम मेकानिक्समा महत्वपूर्ण कार्य गरी अत्यन्त शक्तिशाली नयाँ पुस्ताका कम्प्युटरको बाटो खोल्ने तीन वैज्ञानिकहरूलाई यस वर्षको भौतिकशास्त्रतर्फको नोबेल पुरस्कार प्रदान गरिएको छ। पुरस्कार पाउनेहरूमा जोन क्लार्क, माइकल एच. डेभोरेट र जोन एम. मार्टिनिस रहेका छन्।

रोयल स्विडिश एकेडेमी अफ साइन्सेसले स्वीडेनको स्टकहोममा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा पुरस्कारको घोषणा गर्‍यो। नोबेल कमिटीका अनुसार, ‘मोबाइल फोन, क्यामेरा र अप्टिक फाइबर केबलहरू लगायत आज प्रयोग भइरहेको कुनै पनि उन्नत प्रविधि क्वाण्टम मेकानिक्समा निर्भर नभएको अवस्था छैन।’

ad

यूकेको क्याम्ब्रिजमा जन्मेका र हाल युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्निया, बर्कलेमा कार्यरत पुरस्कार विजेता प्राध्यापक जोन क्लार्कले यो आफ्नो जीवनको सबैभन्दा ठूलो आश्चर्य भएको बताएका छन्। 

फ्रान्समा जन्मेका र हाल येल विश्वविद्यालयमा प्राध्यापक माइकल एच. डेभोरेट तथा युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्निया, सान्ता बार्बरामा प्राध्यापक जोन एम. मार्टिनिसले यो पुरस्कार संयुक्त रूपमा बाँड्नेछन्।

यी तीन वैज्ञानिकले १ करोड १० लाख स्विडिश क्रोनरको पुरस्कार राशि बाँड्नेछन्। नोबेल कमिटीले सन् १९८० को दशकमा विद्युतीय सर्किटहरूमा गरिएका प्रयोगहरूमा उनीहरूले गरेको सफलतालाई मान्यता दिएको छ। 

कमिटीका अनुसार, उनीहरूको सफलता ‘विद्युतीय सर्किटमा म्याक्रोस्कोपिक क्वाण्टम मेकानिकल टनेलिङ र ऊर्जाको क्वाण्टमीकरणको खोज’ रहेको छ, जसले क्वाण्टम कम्प्युटिङको आधार तयार गरेको छ।