अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहूले गाजामा जारी युद्ध अन्त्य गर्न २० बुँदे युद्धविराम योजनाको घोषणा गरेका छन्। सोमबार राति वासिङटनमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा दुवै नेताले यो योजना प्रस्तुत गरे, तर हमासले औपचारिक प्रस्ताव प्राप्त नभएको र हतियार नछाड्ने अडान दोहोर्याएको छ।
ट्रम्पले प्रस्तुत गरेको योजनामा तत्काल युद्ध रोक्ने, इजरायली सेनालाई क्रमशः फिर्ता गर्ने, हमासले बन्दी बनाएका सबै इजरायली (जिउँदा वा मृत) ७२ घण्टाभित्र छोड्ने र इजरायलले १,९५० प्यालेस्टिनी कैदी रिहा गर्ने उल्लेख छ। योजनामा गाजालाई आतंकमुक्त बनाउने, हमासलाई प्रशासनबाट हटाउने र ट्रम्पको अध्यक्षतामा पूर्व बेलायती प्रधानमन्त्री टोनी ब्लेयरसहितको अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति बोर्ड गठन गर्ने प्रस्ताव छ।
थप रूपमा, गाजामा मानवीय सहायता, पुनर्निर्माण, विशेष व्यापार क्षेत्र स्थापना, अन्तर्राष्ट्रिय सुरक्षा बल परिचालन र सीमा सुरक्षा कडा गर्ने योजना समावेश छ। यो योजनाले इजरायल र प्यालेस्टाइनबीच शान्ति वार्ता पुनः सुरु गरी स्थायी शान्तिको लक्ष्य राखेको छ।
नेतान्याहूले युद्धविराम योजनालाई समर्थन गर्दै भने, “हमासले सहमति नजाने इजरायलले यो कार्य आफैं सम्पन्न गर्नेछ।” उनले गाजामा शान्तिपूर्ण प्रशासन स्थापना हुने र हमासका सबै हतियार हटाइने दाबी गरे। साथै, उनले कतारको दोहामा भएको आक्रमणका लागि माफी मागे, जसमा इजरायली सेनाले हमास नेता खलील अल–हय्यालाई लक्ष्य बनाए पनि एक कतारी अधिकारीसहित ६ जनाको मृत्यु भएको थियो।
हमासले यो योजनालाई अस्वीकार गर्दै औपचारिक प्रस्ताव नआएको र हतियार नछाड्ने बताएको छ। यता, प्यालेस्टिनी सरकारले भने ट्रम्पको योजनाको स्वागत गरेको छ, तर यसको कार्यान्वयनमा चुनौती देखिएको छ।
गाजा युद्धमा हालसम्म ६६,५०० प्यालेस्टिनीको मृत्यु भएको हमासद्वारा सञ्चालित गाजा स्वास्थ्य मन्त्रालयको दाबी छ, जसमा अधिकांश सर्वसाधारण छन्। सन् २०२३ अक्टोबर ७ मा हमासको आक्रमणमा १,२१९ इजरायली मारिएका थिए। यो युद्धमा इजरायलमाथि विश्वव्यापी दबाब बढिरहेको छ। बेलायत, फ्रान्स, क्यानडा र अष्ट्रेलियाले प्यालेस्टाइनलाई मान्यता दिइसकेका छन्, तर ट्रम्पले स्पष्ट रूपमा प्यालेस्टाइनलाई देशको मान्यता नदिने बताएका छन्।
इजरायलभित्र नेतान्याहूको युद्धविराम योजनालाई लिएर मतभेद छ। धेरै दलले हमास पूर्ण रूपमा समाप्त नभएसम्म युद्ध रोक्न नहुने भन्दै सरकारबाट समर्थन फिर्ता लिने चेतावनी दिएका छन्।
ट्रम्प र नेतान्याहूले पत्रकार सम्मेलनमा कुनै प्रश्न लिएनन्। ट्रम्पले भने, “हस्ताक्षर नभएसम्म प्रश्नोत्तरको समय होइन।” दुवै नेताले हात मिलाएर कार्यक्रम अन्त्य गरे।
यो योजना गाजामा शान्ति स्थापना र पुनर्निर्माणको महत्त्वाकांक्षी प्रयास भए पनि हमासको अस्वीकार र इजरायलको आन्तरिक असहमतिका कारण कार्यान्वयन जटिल देखिन्छ। ट्रम्पको नेतृत्वमा प्रस्तावित शान्ति बोर्ड र अन्तर्राष्ट्रिय सहयोगले गाजाको भविष्यलाई कसरी प्रभाव पार्छ, त्यो आगामी दिनमा स्पष्ट हुनेछ।
Facebook Comments